Statystyki

Według szacunków EVCA w 2008r. inwestycje private equity / venture capital (PE/VC) w Polsce wyniosły 628 mln EUR, zaledwie o 8% mniej niż w rekordowym roku 2007. Należy podkreślić, iż poziom inwestycji PE/VC w 2008r. jest drugim co do wielkości wynikiem w historii.
Przeważająca większość inwestycji trafiła do spółek dojrzałych. Wykupy stanowiły, podobnie jak w roku ubiegłym, 80% zainwestowanych środków.
W 2008r. fundusze wyszły z 17 polskich spółek, sprzedając akcje o wartości początkowej 73 mln EUR.
Firmy PE/VC pozyskały w 2008r. około 2,5 mld EUR na nowe inwestycje, o 40% mniej niż w rekordowym roku ubiegłym (4,3 mld EUR).

INWESTYCJE

W 2008r. inwestycje PE/VC w Polsce wyniosły 628 mln EUR, zaledwie o 8% mniej w stosunku do 684 mln EUR w rekordowym 2007r. Warto zauważyć, że Polska, podobnie jak w roku ubiegłym, zanotowała największy spośród krajów EŚW poziom inwestycji. Polskie spółki przyciągnęły przeszło jedną czwartą środków zainwestowanych w regionie oraz stanowiły jedną trzecią ogółu firm sfinansowanych przez fundusze PE/VC w EŚW (63 spółki w Polsce wobec 196 spółek ogółem). Średnia wielkość inwestycji w Polsce spadła o 0,5 mln EUR w stosunku do wartości z roku ubiegłego, osiągając poziom 10 mln EUR w 2008r. Dla porównania, średnia wielkość inwestycji w EŚW wyniosła w 2008r. 12,5 mln EUR wobec 14,7 mln EUR w 2007r.
W 2008r., podobnie jak w roku ubiegłym, dominowały inwestycje w późnych fazach rozwoju przedsiębiorstw. Wykupy wyniosły 501 mln EUR, czyli 80% wszystkich inwestycji w Polsce. Dla porównania, w EŚW wykupy stanowiły 63% ogółu inwestycji wobec 77% w roku ubiegłym.
Finansowane wzrostu przedsiębiorstw wyniosło w 2008r. 72 mln EUR, czyli 12% zaangażowanych środków, znacznie poniżej poziomu zanotowanego w EŚW (710 mln EUR, czyli 29% ogółu). Pozostałe 9% środków przeznaczono na inwestycje venture, czyli finansowanie spółek we wcześniejszych etapach rozwoju, z czego 18,6 mln EUR trafiło do bardzo młodych firm (zasiew i start) w porównaniu do 4,3 mln EUR w roku ubiegłym.

 

TABELA 1. PODZIAŁ INWESTYCJI POD WZGLĘDEM ETAPU ROZWOJU SPÓŁKI, 2008⁽²⁾

	2007				2008
€ x 1,000	Kwota inwestycji	%	Liczba spółek	%	Kwota inwestycji	%	Liczba spółek	%
Zasiew	2,483	0.4%	4	6.2%	3,725	0.6%	10	15.9%
Start-up	1,815	0.3%	9	13.8%	14,900	2.4%	14	22.2%
Venture – póżniejszy etap	35,911	5.3%	17	26.2%	35,687	5.7%	17	27.0%
Venture ogółem	40,208	5.9%	30	46.2%	54,312	8.6%	40	63.5%
Finansowanie wzrostu	95,375	14.0%	8	12.3%	72,454	11.5%	5	7.9%
Restrukturyzacja	1,257	0.2%	1	1.5%	68	0.0%	1	1.6%
Refinansowanie	1,118	0.2%	1	1.5%	0	0.0%	0	0.0%
Wykupy	545,560	79.8%	27	41.5%	501,122	79.8%	17	27.0%
Razem	683,518	100.0%	65	100.0%	627,957	100.0%	63	100.0%

Źródło: EVCA

 

Jeśli chodzi o strukturę branżową inwestycji PE/VC w Polsce, to w 2008r. największym zainteresowaniem cieszyły się spółki transportowe oraz z branży produkcji i dystrybucji dóbr konsumpcyjnych. Fundusze zrealizowały w tych sektorach odpowiednio 173 mln EUR i 142 mln EUR. Jeśli chodzi o liczbę spółek, które otrzymały finansowanie w 2008r., to podobnie jak w roku ubiegłym, na pierwszym miejscu uplasowały się firmy z branży telekomunikacyjnej i mediów.

 

TABELA 2. STRUKTURA BRANŻOWA INWESTYCJI PE/VC, 2008

	2007				2008
€ x 1,000	Kwota inwestycji	%	Liczba spółek	%	Kwota inwestycji	%	Liczba spółek	%
Produkcja dla biznesu	138,227	20.2%	11	16.9%	81,360	13.0%	6	9.5%
Usługi dla biznesu	2,600	0.4%	1	1.5%	22,568	3.6%	3	4.8%
Chemia i gospodarka materiałowa	875	0.1%	1	1.5%	0	0.0%	0	0.0%
Telekomunikacja i media	11,835	1.7%	17	26.2%	5,931	0.9%	17	27.0%
IT	26,263	3.8%	5	7.7%	19,045	3.0%	7	11.1%
Budownictwo	12,763	1.9%	3	4.6%	5,144	0.8%	1	1.6%
Dobra konsumpcyjne – produkcja i dystrybucja	74,716	10.9%	6	9.2%	142,100	22.6%	6	9.5%
Branża konsumpcyjna - inne	6,261	0.9%	4	6.2%	1,869	0.3%	4	6.3%
Energetyka i surowce	62,040	9.1%	2	3.1%	56,139	8.9%	2	3.2%
Usługi finansowe	133,462	19.5%	8	12.3%	45,957	7.3%	4	6.3%
Branża medyczna, farmaceutyczna, biotechnologia	102,757	15.0%	5	7.7%	60,463	9.6%	6	9.5%
Transport	111,718	16.3%	2	3.1%	173,370	27.6%	3	4.8%
Inne	0	0.0%	0	0.0%	14,011	2.2%	4	6.3%
Inwestycje ogółem	683,518	100%	65	100%	627,957	100%	63	100%

Źródło: EVCA

 

WYJŚCIA Z INWESTYCJI

Kwota dezinwestycji podawana jest w badaniu EVCA według wartości początkowej inwestycji i nie jest sumą przychodów uzyskanych ze sprzedaży spółki. Według danych EVCA w 2008r. fundusze wyszły z 17 polskich spółek (wobec 30 w 2007r.), sprzedając akcje o wartości początkowej 73 mln EUR, co oznacza 58% spadek w porównaniu z rokiem ubiegłym (175 mln EUR w 2007r.).
Najpopularniejszą metodą wyjść, podobnie jak w roku ubiegłym, była sprzedaż innemu funduszowi PE / VC (37% ogólnej wartości wyjść w 2008r. wobec 54% w 2007r.). Na drugim miejscu uplasowała się sprzedaż inwestorowi branżowemu - 28% wartości w 2008r wobec 13% w roku ubiegłym. Wyjście przez giełdę dotyczyło zaledwie jednej spółki, co nie jest zaskoczeniem, biorąc pod uwagę utrzymujące się niekorzystne warunki na giełdzie.

 

WYKRES 1. STRUKTURA WYJŚĆ PO KOSZCIE NABYCIA, 2007-2008

Źródło: EVCA

 

WYKRES 2. STRUKTURA WYJŚĆ - LICZBA SPÓŁEK, 2008

Źródło: EVCA

 

POZYSKIWANIE NOWYCH KAPITAŁÓW

Przeważająca większość kapitałów zebranych przez fundusze private equity/venture capital w Europie Środkowo-Wschodniej jest przeznaczona na inwestycje w całym regionie bez wskazania na konkretne kraje. Dlatego kwotę pozyskanych kapitałów podajemy dla całego regionu EŚW, a nie tylko dla Polski. Według szacunków EVCA firmy PE/VC pozyskały w 2008r. około 2,5 mld EUR na nowe inwestycje, o 40% mniej niż w rekordowym roku ubiegłym (4,3 mld EUR).

 

WYKRES 3. POZYSKANIE NOWYCH KAPITAŁÓW W EŚW, 2003 -2008

Źródło: EVCA

 

Utworzenie nowych funduszy na inwestycje w Europie Środkowo-Wschodniej o wartości przewyższającej 1 mld EUR zarówno w 2007, jaki i w 2008r., jest dowodem niesłabnącego zainteresowania inwestorów instytucjonalnych regionem.

---

(1) Wszystkie dane prezentowane w powyższym artykule pochodzą z bazy danych PEREP_Analytics (www.perepanalytics.eu).

(2) W tegorocznym Raporcie wprowadzono modyfikacje w zakresie etapów inwestycji. Historycznie segment venture obejmował inwestycje na poziomie seed, start – up oraz ekspansję. Począwszy od 2008r. inwestycje w fazie ekspansji zostały zastąpione przez dwa nowe etapy inwestycji: venture – późniejszy etap oraz finansowanie wzrostu.
Venture – późniejszy etap: finansowanie rozwoju spółki zarówno po, jaki i przed osiągnięciem progu rentowności.
Finansowanie wzrostu: finansowanie, najczęściej mniejszościowe, ale niekoniecznie, stosunkowo dojrzałych spółek. Kapitał tego typu może zostać wykorzystany na: rozszerzenie lub restrukturyzację działalności, wejście na nowe rynki, sfinansowanie znaczącego przejęcia bez zmiany kontroli.